تغذيه خانمهای باردار
گرسنگي در شكم مادر
تحقيقاتي كه اخيرا در دانشگاه آمستردام انجام گرفته است نشان ميدهد زناني كه در سه ماهه اول بارداري شان غذاي كمي مصرف كرده اند فرزندان ضعيفي را به دنيا خواهند آورد كه در دوران بزرگسالي خود داراي ريسك فاكتور بالاتري از ابتلا به حملات و ناراحتي هاي قلبي خواهند بود.
در جريان جنگ جهاني دوم و در سالهاي 1945 و 1946 كه شهر آمستردام به محاصره و اسارت دشمنان درآمد.لذا مردم آمستردام نميتوانستند بيشتر از مقدار جيره غذايي شان غذا مصرف نمايند. درنتيجه مقدار انرژي دريافتي شان از 400 كيلوكالري در روز فراتر نمي رفت.
كودكاني كه مادرانشان بعد از 13 هفته اول بارداري در معرض گرسنگي قرار گرفتند و نيزكودكاني كه در زمان قحطي به دنيا آمدند داراي ريسك فاكتورهاي بالاي ابتلا به حملات وبيماريهاي قلبي نبودند اما كودكاني كه مادرانشان در 13 هفته اول بارداري دچار قحطي شدند به طور متوسط كمتر از 2.5 كيلو وزن داشتند و سايز دور سرشان هم كمتر از حد استاندارد بود. زناني كه در دوران قحطي باردار شدند بچه هايي به دنيا آوردند كه بعدها داراي سطح بالاتري از انسولين خون بودند وچاقتر بوده و بيشتر در معرض حملات و ناراحتي هاي قلبي قرار گرفتند.
قبل از بارداري
اگر قبل از بارداري از بيماري هايي مانند ديابت و فشار خون بالا رنج مي بريد بايد بدانيد كه عدم رعايت نكات تغذيه اي كه منجر به عود كردن عوارض نامطلوب اين بيماريها ميشود به فاصله كمي قبل از بارداري و همچنين در اوايل بارداري ميتواند بر سلامتي جنين شما تاثير منفي بگذارد. اگر از داروهاي جلوگيري از بارداري استفاده ميكنيد بعد از پايان دادن به مصرف شان و همچنين در اوايل دوران بارداري با تجويز پزشكتان مي توانيد از قرص هاي مولتي ويتامين استفاده نماييد. اين قرص ها بخصوص حاوي فوليك اسيد ميباشند كه در تكامل و رشد مغري جنين شما نقش مهمي را ايفا خواهد نمود
رژيم غذايي مناسب زنان باردار
كارشناسان تغذيه توصيه هاي عمومي زير را به شما ارايه ميدهند و شما موظف خواهيد بود كه وعده ها و ميانوعده هاي غذايي تان را آنچنان تنظيم نماييد كه شامل مواد غذايي زير باشد
v نان و غلات و برنج
v ميوه ها و سبزيجات
v پنير، ماست و شير
v گوشت سفيد و قرمز، ماهي، حبوبات، تخم مرغ و دانه ها
v چربي ها و روغن ها و قند ها. اين مواد اگر چه مغذي نيستند اما ميتوانند انرژي بالايي توليد كنند. اين مواد البته بايد در مقادير پايين مصرف گردند.
همچنين توصيه ميشود بعد از برنامه ريزي در مورد رژيم هاي غذايي تان آن را به كارشناسان تغذيه نشان داده و در مورد اينكه آيا رژيم غذايي تان حاوي تمام گروههاي غذايي هست يا نه و اينكه آيا از لحاظ تغذيه اي براي شما كفايت ميكند يا خير از او راهنمايي بخواهيد.
تهوع بارداري
در دوران بارداري حتي اگر شما بسيار خوب از خودتان مراقبت نماييد و از رژيم غذايي مناسبي هم برخوردار باشيد باز هم ممكن است كه از عارضه تهوع بارداري رنج ببريد. اين عارضه معمولا در سه ماهه اول بارداري بروز مي كند. هيچ نوشدارويي براي از بين بردن تهوع صبحگاهي وجود ندارد اما توصيه هايي هست كه ميتواند شما را تخفيف علائم اين عراضه كمك نمايد.
v هر شب قبل از اينكه به رختخواب برويد و همچنين صبح ها قبل از اينكه از رختخواب برخيزيد يك تكه نان سوخاري و يا بيسكوييت نمك دار مصرف نماييد.
v تعداد وعده هاي غذايي را افزايش و مقدار آنها را كاهش دهيد.
v از خوردن غذاهاي چرب و روغن دار خودداري نماييد.
v بجاي اينكه همراه غذاها آب مصرف نماييد آنرا بين وعده هاي غذايي مصرف نماييد.
v از مصرف زياده از حد چاي و قهوه خودداري نماييد.
در مصرف غذاهاي پرادويه، كرمها و سبزيجات خيلي معطر نظير پياز زياده روي نكنيد.
استفاده از همه گروههاي غذايي
دوران بارداري ، مولد شرايط جديد زيستي و رواني براي مادر است . از جنبه هاي مختلف ، تغذيه در اين دوران از اهميت و حساسيت زيادي برخوردار است . بنابراين لازم است که مادران باردار، رژيم تغذيه اي متفاوت با شرايط عادي و متناسب با شرايط بارداري براي خود در نظر بگيرند. در اينجا، رژيم غذايي کاملي که مادران در دوران بارداري بايد رعايت کنند از نظرتان مي گذرد:
الف : انرژي براي تامين سوخت وساز بدن مادر و رشد جفت و جنين مورد نياز است . منابع تامين کننده آن ، انواع نان ، برنج ، سيب زميني ، ماکاروني و انواع روغنهاي مايع و جامد (روغن زيتون ، کره و خامه ) است البته با وجود اين که نياز به انرژي در اين دوران افزايش پيدا مي کند، بايد توجه داشت که بيش از اندازه از اين مواد مصرف نکنيم .
ب. پروتئيني که براي ساخته شدن بافتهاي بدن مادر و جنين مورد نياز است . از گوشت قرمز، گوشت سفيد، تخم مرغ ، شير، ماست و حبوبات تامين مي شود.
ج. ويتامين و املاح که براي حفظ سلامت بافتهاي جنين و مادر و انجام طبيعي فعاليت هاي بدن مورد نياز هستند.
ويتامين ها و املاح در ميوه و سبزيها وجود دارند. ويتامين هاي مهم مورد نياز دوران بارداري کدام است؟
ويتامين :A
مهمترين نقش ويتامين A ، تاثير در تشکيل سلولهاي مغز و شبکيه چشم است . ويتامين A در جگر، تخم مرغ ، لبنيات ، سبزيجات برگ سبز و زرد رنگ مانند هويج است .
ويتامين :C
ويتامين C، باعث تقويت سيستم ايمني مادر مي شود. به همين علت مصرف آن در دوران بارداري توصيه مي شود. تحقيقات نشان داده است . کمبود ويتامين Cمي تواند باعث افزايش فشارخون مادر در 3ماهه آخر بارداري شود. مهمترين منابع ويتامين C، ميوه ها بخصوص انواع مرکبات و سبزيجات است.
اسيد فوليک :
يکي از مهمترين ويتامين ها، اسيدفوليک است . نياز به اين ويتامين به دليل افزايش حجم خون مادر افزايش مي يابد. کمبود اين ويتامين در هفته هاي اول بارداري مي تواند باعث ايجاد اختلالات عصبي در جنين شود. اسيدفوليک به طور عمده در انواع سبزيهاي داراي برگ سبز تيره ، لبو، کلم و پرتقال وجود دارد.
املاح مهم مورد نياز در دوران بارداري
کلسيم به دليل نقش مهم آن در ساخت اسکلت و استخوان هاي جنين و جلوگيري از پوکي استخوان در مادر، يکي از مهمترين املاح مورد نياز در دوران بارداري است . نکته قابل توجه اين است که متاسفانه مادران به ميزان کافي از مواد غذايي حاوي کلسيم استفاده نمي کنند. کلسيم در شير ، ماست ، پنير، ماهي ساردين و کيلکا وجود دارد.
چند نمونه غذای بار داری
چند نمونه غذای بار داری
مثال دوم:
مثال سوم:
|
زنان باردار مبتلا به تنگي دريچه قلب بيش از سايرين دچار سنكوپ و تنگي نفس ميشوند
زنان بارداري كه دچار تنگي دريچه قلب هستند به دليل كاهش ميزان برون ده قلب (ميزان خوني كه قلب در هر دقيقه پمپ ميكند) بيش از سايرين در معرض خطر ابتلا به سنكوپ، تنگي نفس و مرگ ناگهاني خود و جنين قرار ميگيرند.
دكتر «مصطفي داستاني»، عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي مشهد و فوق تخصص قلب و عروق ضمن بيان مطلب فوق در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) واحد علوم پزشكي ايران، افزود: همچنين، زنان مبتلا به بيماري عضله قلب و نارسايي آن به دليل اينكه در دوران بارداري به پمپاژ خون بيشتري نيازمندند هر گونه اختلال در پمپاژ خون آنها، عوارضي همچون تنگي نفس، تجمع سرم در بافت بينابيني قلب و تظاهر آن بصورت تورم را افزايش ميدهد و در نهايت موجب ضعف، بيحالي و خستگي ميشود.
وي گفت: بارداري در زناني كه به بيماريهاي مادرزادي قلبي دچار بوده و جهت جريان خون آنها تغيير كرده باشد، مضر است و گاهي ميتواند باعث مرگ آنها شود.
وي تصريح كرد: با توجه به اينكه بيشتر بيماريهاي قلبي در طي دوران بارداري ناشناختهاند و خطرات جانبي زيادي را براي مادر و جنين به همراه خواهند داشت، بنابراين بهتر است آنها قبل از باردار شدن به پزشك معالج مراجعه كرده و طي انجام آزمايشاتي مشكلات قلبي خود را با دارو و اعمال جراحي برطرف سازند.
دكتر داستاني نقش تغذيه در سلامت قلب را طي دوران بارداري ضروري ذكر كرد و افزود: مواد غذايي حاوي ريز مغذيها و سرشار از يون براي كاركرد طبيعي قلب خصوصا در دوران بارداري ضروري است؛ به طوري كه در صورت كمبود اين مواد، اختلالاتي نظير تپش قلب، بيحالي، ضعف، سرگيجه و خستگي ظاهر ميشود
با مصرف مكمل كلسيم از بروز «پره اكلامپسي» پيشگيري كنيد
نتايج يك مطالعه گسترده نشان ميدهد زنان بارداري كه مقادير كلسيم خون آنها پايين است، در صورت مصرف مكمل غذايي كلسيم ميتوانند از بروز عارضه خطرناك پرهاكلامپسي در نوزاد خود پيشگيري كنند.
به گزارش خبرنگار سرويس «بهداشت و درمان» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) واحد علوم پزشكي ايران، به نقل از پايگاه خبري health day، با اينكه وجود بيش از حد كلسيم در خون ميتواند عوارضي به دنبال داشته باشد اما فقدان آن نيز منجر به افزايش بيش از حد فشار خون مادر و به دنبال آن وقوع پره اكلامپسي ميشود.
دكتر «marshal lindhemer»، از دانشگاه شيكاگو در اين باره ميگويد: ما متوجه شديم كه مصرف 1/5 گرم مكمل كلسيم، تاثير چنداني بر سلامت زن باردار نميگذارد اما افزايش اين ميزان تا 6 گرم ميتواند مانع بروز نيمي از موارد پره اكلامپسي شود.
پزشكان ميگويند عارضه پره اكلامپسي يا فشارخون بارداري، تقريبا در 9 درصد از كل بارداري ها رخ ميدهد و موجب زايمان زودرس، سقط يا نياز فوري به انجام سزارين ميشود.
در همين راستا متخصصان زنان به زنان باردار توصيه مي كنند زير نظر پزشك به مصرف مكمل كلسيم بپردازند.
نظرات شما عزیزان: